In veruit de meeste tandartspraktijken is een tandarts de praktijkhouder (eigenaar), al of niet samen met andere tandarts-praktijkhouders. Daarnaast kunnen in praktijken tandarts-medewerkers actief zijn. Zij zijn dan geen eigenaar, maar werken in loondienst of als zelfstandige (zzp-er) op basis van een overeenkomst van opdracht.
In de mondzorg is bovendien sprake van zogenoemde tandheelkundige ketens. Dat zijn groepen van soms tientallen praktijken waarvan veelal de eigenaar geen tandarts is, maar waar wel tandartsen in loondienst of als zelfstandige (zzp-er) werken.
Het precieze aantal tandartspraktijken in Nederland is niet bekend. Dit aantal is voortdurend in ontwikkeling, zeker in de afgelopen jaren waarin met name door tandheelkundige ketens veel praktijkovernames zijn gedaan. Op basis van gegevens uit de KNMT-tandartsenadministratie kan echter worden geschat dat het aantal tandartspraktijken anno 2024 rond de 4.300 ligt. De grafiek laat daarbinnen de geschatte verdeling zien naar soort praktijk.
Bron: KNMT
De KNMT doet met enige regelmaat onderzoek naar de werk- en praktijksituatie van tandartsen. Het laatste onderzoek dateert van eind 2023. Zie de samenvatting Typen tandartspraktijken in Nederland voor enkele kenmerken van de praktijken van praktijkhoudende tandartsen en van de typen praktijken waarin tandarts-medewerkers actief zijn.
De samenvatting Tandheelkundige ketens belicht de kenmerken van ketenpraktijken waarin tandarts-medewerkers werkzaam zijn.
Uit hetzelfde onderzoek bleek dat in 2023 de gemiddelde tandartspraktijk 3,3 behandelstoelen telde. De tabel laat dit zien. Verder beschikte 65% van die praktijken over OPG-röntgenapparatuur voor het maken van overzichtsfoto’s van het gebit, de kaken en de omringende weefsels.
| aanwezig in de praktijk | aantal/percentage |
|---|---|
| aantal behandelstoelen | 3,3 |
| OPG-röntgenapparatuur | 65% |
| behandelmicroscoop | 41% |
| apparatuur voor digitale afdrukken | 41% |
| CAD-CAM-apparatuur (CEREC) | 11% |
| 3D-röntgenapparatuur (CBCT) | 14% |
Bron: KNMT
In de afgelopen decennia heeft de automatisering in tandartspraktijken een vlucht genomen. Het NTVT van januari 2022 toont dit in een infographic. In de (geactualiseerde) samenvatting Digitalisering in tandartspraktijken wordt hier nader op ingegaan.
In een onderzoek onder recent afgestudeerde tandartsen in 2018 is gevraagd hoe zij de eerste fase van hun werkzame leven hebben ervaren. In het NTVT van juni 2020 zijn hiervan enkele uitkomsten getoond in een infographic. In de samenvatting Jonge tandartsen over hun werkzaamheid en hun startersfase wordt hier nader op ingegaan.
In het najaar van 2023 heeft de KNMT, in samenspraak met de NVM Mondhygiënisten en met de Organisatie van Nederlandse Tandprothetici (ONT) onderzoek gedaan naar verduurzaming in mondzorgpraktijken. Voor dit onderzoek, uitgevoerd in de vorm van een webenquête, zijn tandartsen, orthodontisten, mondhygiënisten en tandprothetici benaderd. In het NTVT van september 2024 is een infographic gewijd aan de uitkomsten wat betreft de vraag of verduurzaming een onderwerp van gesprek is in de mondzorgpraktijken. In de samenvatting Mondzorgverleners over verduurzamingsmaatregelen worden enkele andere uitkomsten van het onderzoek gepresenteerd. Deze samenvatting sluit ook aan bij publicaties in NT/Dentz in juni en in augustus 2024. Zie hiervoor de pagina Publicaties in 2024.